Özel Çağsu Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Kadir Tunç
Huzursuz bacak sendromu toplumda çok sık görülen, ancak bunun bir hastalık olduğunun bilinmemesi nedeniyle yıllarca tedavi edilmeden kalabilen bir hastalıktır.
Bu hastalık da huzursuz edici hisler bacaklardan değil, beyinden kaynaklanır. Hastalar bu hisler sonucunda bacaklarını istemsiz bir şekilde oynatırlar.
Huzursuz bacak sendromu özellikle istirahat döneminde ortaya çıkan;
bacaklarda uyuşma, iğnelenme, karıncalanma, ağrı ve şiddetli hareket ettirme isteği gibi yakınmalarla kendini gösteren nörolojik bir hastalıktır.
Yakınmalar genellikle akşam saatlerinde ortaya çıktığı için hastalarda ciddi bir uyku bozukluğuna neden olmaktadır. Ancak ilerleyen durumlarda gün içersinde ve uzun süreli istirahat ve oturma dönemlerinde de ortaya çıkabilir. Genellikle her iki bacağı etkilememekle bilikte az oranda tek taraflı görülebilir. En önemli özelliklerinden birisi yakınmaların hareketle azalmasıdır. Hastalarda bacaklarda uyuşma, zonklama, üşüme, yanma kramp, gıdıklanma, ağrı, bacaklarda böcekler dolaşıyor veya damarlarında gazlı içecek dolaşıyor gibi farklı hislerde oluşabilir. Bu hisler sadece huzursuzluk vermekle kalmayıp ağrıyada neden olabilir. Ancak hastalarda görülen ortak bir nokta bu hastalıktan muzdarip olan kişilerin önüne geçilmesi zor bir dürtü ile veya istemsiz bir şekilde bacaklarını oynatma ihtiyacı duymalarıdır.
Huzursuz bacak sendromu genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bir hastalık olmakla birlikte bütün yaşlarda görülebilir. Özellikle erken yaşda (40 yaşından önce) başlayan kişilerde genetik geçiş daha yüksek orandadır.
Ülkemizde görülme sıklığı % 3-5 oranındadır. Çok iyi bilinmediği ve tanısı konulmadığı için bir çok hasta huzursuz bacak sendromu ile yaşamaktadır.
Bugün en çok kabul edilen görüşe göre huzursuz bacak sendromu beyinde dopamin denilen bir maddenin azalması sonucu ortaya çıkmaktadır.
Huzursuz bacak sendromuna neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:
- Demir Eksikliği (Ferritin Düşüklüğü)
- Böbrek Yetmezliği
- Şeker Hastalığı
- Parkinson Hastalığı
- Romatoıd Artrıt
- Fibromiyalji
- Polinöropati
- Hamilelik
Huzursuz Bacak Sendromu tetikleyici diyeceğimiz bazı faktörler şunlardır;
- Bazı antidepresan ve Psikoz ilaçları
- Tansiyon İlaçları
- Soğuk Algınlığı (Antihistaminik içeren ilaçlar), Allerji ilaçları
- Sigara Tiryakiliği, kahve ve alkol
- Stres, fazla kilolar ve obezite, hareket azlığı
- Bunların yanında b12 vitamin eksikliği, ağır metal zehirlenmesi gibi nedenler huzursuz bacak sendromunun tetikleyici nedenleridir.
Huzursuz bacak sendromunun tanısında özel bir test yoktur. Ancak bununla birlikte aşağıdaki belirtilerin varlığında tanı konur.
- Bacaklarda anormal hisler ve şiddetli hareket ettirme isteği,
- Belirtilerin yatma, oturma ve istirahatla ortaya çıkması,
- Hareket ettirmekle bulguların kısmen veya tamamen iyileşmesi,
- Belirtilerin genellikle akşam ve gece saatlerinde kötüleşmesi,
- Bunların dışında bazı kan tetkikleri (vitamin b12, demir), polisomnografik (uyku incelemesi) tetkikler sonucunda tanı konur.
HUZURSUZ BACAK SENDRROMUNUN TEDAVİSİ
Huzursuz bacak sendromunun tedavisi için öncelikle alt da yatan nedenlerin tedavisi belirtilerin kaybolmasını sağlayabilir. Demir eksikliği ve vitamin b12 eksikliği varsa tedavi edilmelidir. Herhangi bir neden tesbit edilmediğinde yaşam biçiminde bazı değişikliklerin yapılması gerekebilir.
- Alkol, sigara, kafain, çikolata, çay gibi nedenlerden uzak durulması, özellikle akşam saatlerinde ve yatmadan önce bunların alınmaması gerekir.
- Huzursuz bacak sendromunu arttırabilecek ilaçların (tansiyon ilaçları, antidepresan ilaçlar) doktora danışılmadan kullanılmaması gerekir.
- Her gün düzenli egzersiz, gevşeme egzersizleri yapılmalıdır.
- Düzenli bir uyku düzeni ve uyku saatleri sağlanmalıdır.
İLAÇ TEDAVİSİ
Huzursuz bacak sendromunda kullanılan ilaçları genellikle parkinson hastalığı ve epilepside kullanılan ilaçlar, nöropatik ağrıda kullanılan ilaçlar genellikle parkinson hastalığı ve epilepside kullanılan ilaçlar, nöroptik ağrıda kullanılan ilaçlardır. Parkinson hastalığında kullanılan ilaçlar beyinde dopamin seviyesini artırarak tedavi sağlar.
Bunların dışında narkotik ilaçlar ve ağrı kesiciler, sakinleştirici ilaçlar, kas gevşetici ve uyku düzenliyici ilaçlar kullanılabilir. B12 vitamin ilaçları ve magnezyum hapları verilebilir.
Huzursuz bacak sendromu atakları sırasında hastaların yapması gerekenler şunlardır;
- Bacaklara Masaj,
- Gece sıcak bir duş alınmalı,
- Bacaklara sıcak yada soğuk kompres uygulnmalı,
- Gevşeme egzersizleri ve bacaklara esneme hareketleri
- Yürüyüş
- Kitap okumak ve dikkatini başka bir yöne yöneltecek faaliyetler yapılması uygundur.
